Mali badacze - eksperymenty w przedszkolu
„Mali badacze” – eksperymenty w przedszkolu
„Odkrywać, to znaczy wiedzieć to, co wszyscy widzą i myśleć tak, jak nikt dotąd nie myślał”.
Albert SzendGyorg
Dzieci już od urodzenia są ciekawskimi odkrywcami i badaczami. Uczą się przez działanie. Działania badawcze są kreatywne, dzięki czemu dzieci poszerzają swoją wiedzę, uruchomiają wyobraźnię, koncentrację uwagi, spostrzegawczość, wytrwałość, mogą pokonywać przeszkody i próbować różnych możliwości. Wykonywane eksperymenty zachęcają
do myślenia, porównywania, opowiadania. Z wykonywanych doświadczeń dzieci czerpią wiele radości, jest to wspaniała zabawa dla nich.
Aktywność badawcza występuje w dwóch postaciach. Pierwszy sposób to ten, w którym nauczyciel jest inicjatorem różnych działań. Prowokuje do zadawania pytań, udostępnia pomoce badawcze. W drugim sposobie dziecko ma swobodę działania, samo wyznacza sobie tempo i czas pracy, ale jednocześnie jest to uczenie się drogą prób i błędów. Jest ono jednak narażone na wiele trudności i porażek.
Cele projektu:
Zapoznanie z metodami i formami pracy badawczej.
Tworzenie sytuacji edukacyjnych umożliwiających dziecku rozwijanie twórczej postawy.
Samodzielne podejmowanie działań, prowadzenie obserwacji i eksperymentów
oraz wyciąganie wniosków.Rozbudzanie motywacji do podejmowania i rozwiązywania innych, trudniejszych zadań.
Podnoszenie poziomu i poszerzanie zakresu zdobywanej wiedzy i zaspokajanie naturalnej potrzeby poznawczej dziecka.
Wyposażenie dziecka w wiedzę i umiejętności pozwalające mu zrozumieć zachodzące procesy.
Doskonalenie umiejętności przestrzegania zasad bezpieczeństwa.
Efekty i korzyści z eksperymentowania to:
Dziecko samodzielnie zdobywa nowe doświadczenia. Działając myśli, poznaje zjawiska, ich cechy, właściwości, a także różnego rodzaju zależności przyczynowo – skutkowe między badanymi zjawiskami.
Zabawy badawcze dostarczają dziecku niezliczonej ilości nowych przeżyć związanych z odkrywaniem właściwości rzeczy i zjawisk.
Podczas eksperymentowania wiele radości dzieciom daje sam proces odkrywania.
Dzięki takim zabawom dziecko doskonali swoją orientację w świecie, rozwija myślenie przyczynowo – skutkowe, odbiera nowe wrażenia estetyczne, doznaje satysfakcji, zaspokaja podstawowe uczucia związane z realizacją potrzeby działania.
Zabawy badawcze uatrakcyjniają proces dydaktyczno – wychowawczy
oraz pobudzają dzieci do twórczego działania i myślenia.Dziecko szuka odpowiedzi na pytanie: dlaczego tak się dzieje?
Dzięki zabawom badawczym przybliżamy dzieciom bogactwo zjawisk zachodzących obok nas w życiu codziennym. Zatem pierwsze kontakty z eksperymentami prowadzonymi w formie zabaw badawczych, ułatwią dzieciom dalszą edukację
w zakresie nauk ścisłych na etapie szkoły podstawowej.
Dziecko uczy się chętnie tego, co je zaciekawia, a najlepiej wówczas, gdy czynnie eksperymentuje i samo ustala tematy badań, chcąc iść w poznawaniu własną drogą, dochodzić do własnych rozwiązań.
Zaplanowane działania:
Zapoznanie dzieci z celami projektu.
Zabawy badawcze z rodzicami.
Zabawy badawcze prowadzone przez cały rok.
Wspólne zabawy badawcze z dziećmi z grupy I
Zabawy badawcze sprawiały dzieciom wiele radości.
Wykonywane doświadczenia
Zabawa badawcza:„Znikająca woda”
materiały: talerzyk, świeczka, woda, słoik, zapałki
Zapaloną świeczkę stawiamy na talerzyku, na którym znajduje się woda i przykrywamy słoikiem. W trakcie eksperymentu świeczka zgaśnie, a woda zostanie wessana z talerzyka do słoika.
Wniosek: tlen z powietrza podtrzymuje płomień świecy, kiedy tlenu pod szklanką zabraknie, płomień zgaśnie. Powietrze w słoiku się oziębi i skurczy. W ten sposób zrobi miejsce dla wody, która wciśnie się do szklanki.
Zabawa badawcza:„Wulkan”
materiały: kubki jednorazowe, ocet, płyn do mycia naczyń, soda, tace , barwnik spożywczy, łyżeczki
Kubek napełniamy do połowy octem, dolewamy trochę płynu do naczyń i barwnik spożywczy, ostrożnie mieszamy, kubek stawiamy na tacy dodajemy trzy łyżeczki sody oczyszczonej. Po kilku minutach z butelki zacznie wydobywać się piana.
Wniosek: Gdy mieszamy ocet z sodą oczyszczoną powstaje gaz zwany dwutlenkiem węgla. Tworzy on w occie bąbelki gazu, który reaguje z płynem do naczyń. Powstaje przy tym tak dużo piany, że wydostaje się ona z kubka.
Zabawa badawcza:„Rakieta balonowa”
materiały: cienki sznurek, balon, taśma klejąca, słomka
Sznurek przeciągamy przez słomkę. Sznurek musi być naprężony. Nadmuchujemy balon
i mocno zaciskamy ustnik. Szczelnie zatykając otwór balonu, przymocowujemy go do słomki taśmą klejącą. Trzymając balon umieszczamy go na jednym końcu linki, następnie odtykamy ustnik i puszczamy balon. Balon poleci wzdłuż linki.
Wniosek: kiedy powietrze wylatuje, balon pędzi w przeciwnym kierunku, jest pchany na koniec linki.
Zabawa badawcza:„Gumowe jajko, czyli doświadczenie z jajkiem i octem”
materiały: szklanka, ocet no i oczywiście całe surowe jajko.
Do szklanki wkładamy jajko i zalewamy ocet tak, aby całe jajko było zakryte. Odstawiamy
na 24 godziny i obserwujemy reakcje jakie zachodzą. Jeżeli ktoś nie przepada za zapachem octu, może przykryć szklankę pokrywką. Już po chwili można obserwować malutkie pęcherzyki gazu unoszące się do góry. Po około godzinie można zaobserwować
na powierzchni szklanki osad, czyli pozostałość po skorupce. Na drugi dzień po wyjęciu jajka, skorupka znikła całkowicie. Jajko należy umyć pod wodą. Widać wtedy dokładnie pływające w środku żółtko. Jajo jest teraz jak gumowa piłeczka.
Wniosek: Skorupka jajka zbudowana jest z wapnia. Kiedy włożymy je do octu zachodzi reakcja i kwas octowy rozpuszcza skorupkę a jajko staje się gumowate.
Zabawa badawcza:„Doświadczenia z jajkiem - jak działa pasta do zębów na szkliwo?”
materiały: pasta do zębów, szczoteczka do zębów, dwa słoiki, ocet
Dzieci zapamiętują wygląd jajek. Jedno jajko porządnie nacieramy pastą do zębów, zostawiamy na dobę, po czym spłukujemy pastę. Do dwóch słoików nalewamy ocet,
do każdej wkładamy jedno jako. Warto podpisać, które jajko miało do czynienia z pastą
do zębów, a które nie. Po kilkunastu minutach powinny być widoczne efekty działania octu na skorupki jajek. To z pastą pozostanie nienaruszone, ponieważ pasta do zębów zabezpiecza przed działaniem kwasu, skorupka jajka bez pasty zacznie się rozpuszczać. Jeśli pozostawimy obydwa jajka w occie na kolejnych kilka godzin, zobaczymy, że również jako posmarowane wcześniej pastą poddaje się działaniu kwasu, ale znacznie wolniej niż jajko
bez pasty.
Wniosek:Ocet (kwas) rozpuszcza związki wapnia w skorupce jajka. Pasta do zębów
z fluorem chroni zęby przed wpływem kwasów bakteryjnych.
Zabawa badawcza:„Jaki jest lód?”
materiał: kostki lodu, naczynia, ciepła i zimna woda
Dzieci oglądają kostki lodu i określają jaki on jest (przezroczysty, bez smaku, zimny, mokry, bez zapachu, twardy itp.). Wrzucają kostki lodu do naczynia z wodą ciepła i zimną
(nie wiedzą, w którym kubku jest ciepła, a w którym zimna woda). Przedszkolaki obserwują zachowanie lodu i wyciągają wnioski na temat temperatury wody.
Wniosek: W wodzie ciepłej lód szybciej topnieje i jednocześnie obniża jej temperaturę.
Zabawa badawcza:„Krystalizacja soli”
materiał: kawałek wełny, kolorowa farbka, szklanka wody i sól, wykałaczka
Do słoiczka nalewamy wodę z farbką, a następnie robimy roztwór nasycony, tzn. dodajemy sól do momentu, w którym przestanie się rozpuszczać. Na wykałaczce zawiązujemy wełnę
i wkładamy do słoiczka. Następnie całość odstawiamy i codziennie obserwujemy jakie zaszły zmiany.
Po kilku dniach na sznurku pojawiły się małe kryształki.
W ciągu następnych dni kryształki rosły.
Wnioski: Podczas parowania wody ze słoika sól ulegała krystalizacji i osadzała się na ściankach słoika oraz nitce.
Im dłużej będzie przebiegał proces parowania i krystalizacji, tym większe będą kryształy soli.
Zabawa badawcza: „Gdzie szybciej?”
materiał: 2 szklanki, gorąca i zimna woda, barwnik (np. tusz lub atrament)
Napełniamy szklanki - jedną gorącą wodą, a drugą zimną. Czekamy aż woda się ustoi. Wlewamy do każdej szklanki po kropli barwnika. W obu szklankach woda się zabarwi,
ale w szklance z ciepłą wodą stanie się to dużo szybciej.
Wniosek: W zimnej wodzie cząsteczki poruszają się dużo wolniej niż w gorącej, dlatego
barwnik rozprzestrzeni się szybciej w szklance z gorącą wodą.
Zabawa badawcza: „Tańczące krople”
materiał: 2 szklanki, soda oczyszczona, ocet, olej, barwnik spożywczy, strzykawka
Do szklanki wlewamy ocet, który zabarwiamy barwnikiem. Następnie do drugiej szklanki wsypujemy sodę oczyszczoną i olej. Wkraplamy zabarwiony ocet.
Wniosek: Kolorowe krople wędrują do góry i na dół. Zabarwiony ocet ma większą gęstość od oleju, dlatego opada na dno naczynia. Tam znajduje się soda oczyszczona - reaguje ona
z octem, wytwarzając dwutlenek węgla. Ten przyłącza się do barwnych kropelek i unosi je do góry. Na powierzchni cieczy gaz uwalnia się do powietrza i krople znowu opadają na dno.
Zabawa badawcza: „Magiczny balon”
materiał: balon, skrawki papieru, kawałek materiału (bluzka)
Nadmuchujemy balon. Na blacie stołu rozsypujemy kawałki papieru. Pocieramy balon
o kawałek materiału (bluzka). Ostrożnie zbliżamy balon tą częścią, gdzie został potarty,
do powierzchni blatu, nie dotykając go.
Wniosek: balon na skutek pocierania o materiał przyciąga do siebie kawałki papieru, powodując ich odrywanie się od podłoża.
„Kącik Małego Badacza”
Kącik badawczy to miejsce stworzone na zakończenie projektu badawczego, aby przybliżyć dzieciom zjawiska zachodzące w przyrodzie oraz by pomóc w zrozumieniu otaczającego świata, w którym dzieci działają zarówno w sposób swobodny, jak i kierowany. Zabawy badawcze wyrażają dziecięcą potrzebę eksplorowania.
Działania te powinny odbywać się pod czujnym okiem nauczyciela.
Przedszkolaki są bardzo ciekawe i chcą się dowiedzieć, dlaczego pewne rzeczy się dzieją, jaka jest tego przyczyna. Z wielkim zainteresowaniem przeprowadzają obserwacje, zadają pytania, rozmawiają o zmianach jakie zaszły. Uczą się myślenia i próbują zrozumieć świat.
To niezwykłe centrum sensoryczne, w którym przedszkolaki mają okazję bawić się
i uczyć, wykorzystując wszystkie zmysły.
Prezentacja multimedialna "Mali odkrywcy"
